Schoonmaakster mag geen rok dragen: discriminatie?

Mag je als schoonmaakster je werk doen in een rok als de bedrijfskleding daarin niet voorziet? Wat doe je als je toch graag die rok draagt en je werkgever je sommeert een bedrijfsbroek te dragen om je werk te doen? De kwestie liep hoog op, zelfs zozeer dat de werknemer naar huis werd gestuurd en haar werk pas weer mocht hervatten als ze in broek op het werk verscheen. Ook de salarisbetalingen werden door de werkgever stopgezet. Is hier sprake van indirecte discriminatie op grond van geslacht? Een interessante arbeidsrechtelijke kwestie. Verschillende rechtscolleges hebben zich over deze vraag gebogen.

Feiten

Een schoonmaakster, in dienst van een SW bedrijf en werkzaam op twee verschillende projecten, krijgt bedrijfskleding uitgereikt. Maar ze wil haar werk graag doen in een rok. Niet vanwege geloofsovertuiging, maar omdat zij zich als vrouw in een rok volwaardiger, volwassener en sterker voelt.

Geen rok in het pakket aan bedrijfskleding

De bedrijfskleding van het betreffende bedrijf voorzag echter niet in een rok. Na enige tijd de verplichte bedrijfsbroek te hebben gedragen vraagt zij wederom om een rok. Die wordt echter niet geleverd. Zij besluit achter de naaimachine te kruipen en de haar ter beschikking gestelde broek te vermaken tot rok. Zelfde stof, zelfde logo, zakken op de dezelfde plaats.

Werkneemster wordt gesommeerd toch een rok te dragen

Haar werkgever liet een paar maanden oogluikend toe dat de schoonmaakster haar werk in een rok doet, maar besloot toch uiteindelijk om haar het vuur aan de schenen te leggen. Er volgt een sommatie  de ter beschikking gestelde bedrijfskleding te dragen. Dat is de bedrijfsbroek en de bedrijfspolo en dus niet de tot rok vermaakte broek. De vrouw weigerde en werd met inhouding van salaris naar huis gestuurd. Zij mocht pas weer op het werk verschijnen zodra zij de bedrijfsbroek zou gaan dragen.

Naar mijn mening speelde hier de volgende arbeidsrechtelijke kwesties:

 1. Indirecte discriminatie.

Is sprake van indirecte discriminatie op grond van geslacht? Van indirecte discriminatie is sprake indien een ogenschijnlijk neutrale maatregel die voor iedereen lijkt te gelden, zodanig uitpakt dat feitelijk een bepaalde groep, mannen of vrouwen, daarvan nadeel ondervindt.

College voor de Rechten van de Mens

Indien je van mening bent dat er mogelijk sprake is van ongelijke behandeling of discriminatie op grond van geslacht (of  op grond van godsdienst, leeftijd of bijvoorbeeld handicap), dan bestaat de mogelijkheid dat aanhangig te maken bij het College voor de Rechten van de Mens in Utrecht. Dat kan digitaal en is geheel gratis. Het oordeel van het College is niet bindend maar kan voor een bedrijf of overheidsinstelling wel een behoorlijke impact hebben.

Spoedbehandeling

Men kent ook een spoedbehandeling en dus heb ik het College gevraagd zich met spoed uit te laten over deze kwestie. Mijn redenatie was dat de regel dat iedereen in een bedrijf een broek moet dragen, indirect discriminerend werkt voor vrouwen omdat immers vrouwen daar het meeste onder "te lijden" zullen hebben. Natuurlijk zijn er veel vrouwen die het dragen van een broek geen enkel probleem vinden, maar als er een groep is die tegen die regel bezwaar zal kunnen hebben dan zijn dat natuurlijk vrouwen. De commissie was het helaas niet met mij eens en oordeelde dat de broek als kledingstuk voor zowel mannen als vrouwen als een algemeen maatschappelijk aanvaard kledingstuk wordt gezien. Er is dus geen sprake van ongeoorloofd onderscheid.  Voor de uitspraak klik hier.

2. De schorsing zonder doorbetaling van salaris.

De werkneemster was naar huis gestuurd waarbij ook haar salarisbetalingen waren stopgezet. Normaliter is schorsing of op non-actiefstelling mogelijk, echter alleen met behoud van salaris en gesteld dat de werknemer bereid en in staat is de bedongen arbeid te verrichten. Zelfs als de reden van de schorsing te wijten is aan de werknemer. Omdat werkneemster al enige tijd geen salaris kreeg uitbetaald, heb ik een kort geding aanhangig gemaakt bij de Kantonrechter waarbij naast doorbetaling van het salaris ook weder tewerkstelling werd gevraagd en wel in de door haar gemaakte rok. Zoals verwacht oordeelde de Kantonrechter  terecht dat werkgever de salarisbetalingen moest hervatten. De vordering tot werder tewerkstelling lag minder eenvoudig. De werkgever beriep zich onder meer op haar instructie bevoegdheid en de voorbeeldfunctie van de werkneemster ten opzichte van de overige SW-medewerkers.

Uitspraak in kort geding

De rechter heeft uiteindelijk de vorderingen van werkneemster toegewezen. Zij  moest in rok weer worden toegelaten tot haar werkzaamheden en zij is gelukkig weer aan het werk. In rok!

Tegelijk met het kort geding had de werkgever ook een verzoek tot ontbinding van de arbeidsovereenkomst ingediend, maar dit verzoek is  naar aanleiding van het vonnis ingetrokken.

Het vonnis is hier gepubliceerd.

Conclusies: 

• Het verplicht moeten dragen van een broek is geen ongeoorloofd onderscheid op grond van geslacht. Een broek is zowel voor mannen als vrouwen een naar algemene maatschappelijke opvatting een aanvaard kledingstuk.  
• Schorsing of op non-actiefstelling van een werknemer zonder salaris is in strijd met de wet. Zelfs als de schorsing te verwijten valt aan gedrag van de werknemer.
• Bij de beoordeling of een werknemer "afwijkende" bedrijfskleding mag dragen, wordt gekeken naar de mate van de afwijking en de eventuele afbreuk die dit doet aan de professionaliteit en eenvormigheid van de bedrijfskleding, alsmede naar de belangen van de werkgever bij die eenvormigheid en professionaliteit. Ook wordt gekeken naar de belangen van de werknemer. 

Sicco van Steenwijk
Arbeidsrechtadvocaat

www.vanslagmaat.nl